Η προετοιµασία του ασθενούς και οι συνθήκες αιµοληψίας συµπεριλαµβάνονται στους προαναλυτικούς παράγοντες που επηρεάζουν την τιµή των λιπιδίων και των λιποπρωτεϊνών στον ορό.
Νηστεία, 12-14 ώρες, προ της αιµοληψίας είναι απαραίτητη για τον προσδιορισµό των τριγλυκεριδίων, επιθυµητή για τον προσδιορισµό της ΗDL-χοληστερόλης εφόσον ενέχεται στο µεταβολισµό των τριγλυκεριδοφόρων λιιιοηρωτεϊνων ενώ δεν επηρεάζει σηµαντικά τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης. Παρατεταµένη νηστεία ή δίαιτα θα αλλοιώσει επίσης τα αποτελέσµατα.
Η θέση του πάσχοντος την ώρα της αιµοληψίας παίζει επιπρόσθετο ρόλο. Η µετάβαση από την ύπτια στην όρθια θέση συνεπάγεται απότοµη αιµοσυγκέντρωση και αύξηση της συγκεντρώσεως των λιπιδίων στο πλάσµα. Αντίθετα η συγκέντρωση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων ελαπώνεται κατά τη µετάβα ση από την όρθια στην καθιστική θέση και 20 λεπτά παραµονής στην τελευταία.
Το συµπαθητικό σύστηµα συµµετέχει επιπρόσθετα µε την αιµοσυγκέντρωση ή τις μεταβολές του όγκου του αίµατος.
Η µέτρηση της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων στο πλάσµα θα δώσει τιµές χαµηλότερες από ότι στον ορό από 3-18% ανάλογα µε το είδος του χρησιµοποιούµενου αντιπηκτικού.
Για να περιορισθεί λοιπόν στο ελάχιστο η επίδραση των προαναλυτικών παραγόντων στα επίπεδα των λιπιδίων, των λιποπρωτείνών και των απολιποπρωτεϊνών συνιστάται:
-
Τα λιπίδια και οι λιποπρωτείνες προσδιορίζονται µόνο όταν το άτοµο βρίσκεται υπό σταθερή µεταβολική κατάσταση.
-
Όχι αλλαγή στη δίαιτα και διατήρηση σταθερού σωµατικού βάρους τουλάχιστον για δύο εβδοµάδες προ της αιµοληψίας.
-
Αποφυγή έντονης µυϊκής εργασίας κατά τις τελευταίες 24 ώρες προ της αιµοληψίας.
-
Μόνο η χοληστερόλη µπορεί να µετρηθεί χωρίς να προηγηθεί νηστεία
-
Για τον προσδιορισµό των τριγλυκεριδίων πρέπει απαραιτήτως να προηγηθεί νηστεία 12-14 ωρών.
-
Ο ασθενής πρέπει να παραµείνει στην καθιστική θέση, ήρεµος, τουλάχιστον για 5 min πριν από την αιµοληψία.
-
Η αιµοληψία γίνεται µε φλεβοκέντηση. Η περίδεση δεν πρέπει να διαρκεί περισσότερο από 1 min και η φλέβα να απελευθερώνεται µόλις αρχίζει η αιµοληψία
-
Η ολική χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια και η ΗΟL-χοληστερόλη µπορεί να µετρηθούν στον ορό ή στο πλάσµα. Η µέτρηση των λιποπρωτεϊνικων κλασµάτων γίνεται στο πλάσµα.
-
Για τη λήψη πλάσµατος να χρησιµοποιείται ΕΟΤΑ ως αντιπηκτικό.
Το πλάσµα πρέπει αµέσως να µεταφερθεί σε θερµοκρασία 2-4°C προς αποφυγή αποσυνθετικών µεταβολών.
Για την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη.
-
Ο τρόπος ζωής και οι προσωπικές συνήθειες του ασθενούς.
-
Κάθε κλινική ή παθολογική κατάσταση που µεταβάλλει το µεταβολισµό των λιποπρωτεϊνών.
-
Η τυχόν λήψη φαρµάκων.
-
Η προετοιµασία του ασθενούς.
-
Οι συνθήκες αιµοληψίας.
Για την οριστική τεκµηρίωση της τιµής θα πρέπει να γίνουν επανειληµµένες µετρήσεις µέσα σε διάστηµα 2 µηνών και µε απόσταση τουλάχιστον µιας εβδοµάδας η µία από την άλλη διατηρώντας τις ίδιες προαναλυτικές και αναλυτικές συνθήκες. Εκτός και αν υπάρξει διάφορη ιατρική απόφαση.